رمضان در كنار پزشک

فشار، چربی و اوره ی خون بالا

گاهی این سؤال وجود دارد كه می‌توان با وجود فشار خون، چربی‌ خون یا اوره بالا در ماه مبارك رمضان روزه گرفت یا خیر؟

کارشناسان تغذیه و متابولیسم در این باره پاسخ می‌دهند در صورتی كه بیمار بتواند بدون هیچ نوع عارضه‌ای داروهایش را در دو وعده سحری و افطار میل کند، محدودیتی در این باره وجود ندارد، اما در كل بهتر است قبل از آن با پزشك معالج خود مشورت کند.

دكتر مظهری، کارشناس تغذیه و عضو هیات علمی، در این باره چنین توضیح می‌دهد: «مطالعات نشان می‌دهند كه در طول روزه‌داری سطح كلسترول بد و تری گلیسیرید كاهش چشمگیری پیدا می‌کند. میزان كلسترول خوب بالا می‌رود و تا حدودی فشار خون بالا تعدیل می‌شود. به همین دلیل اگر افراد در دوران روزه‌داری نیز پرهیزهای غذایی خود را رعایت كنند، می‌توانند حتی به كنترل بیماری خود، تا حد زیادی كمك کنند.»

البته بیمارانی که اوره بالایی دارند، از این امر مستثنی هستند، چرا که امساك از غذا، سطح اوره را در خون بالا می‌برد. بنابراین به هیچ عنوان روزه‌داری و تحمل گرسنگی برای این بیماران توصیه نمی‌شود.

بیماری‌های کلیه‌

در مورد بیماری‌های مزمن و شدید کلیوی، چند مورد هست که بنا به نظر اکثریت قاطع پزشکان، منع قطعی برای روزه‌داری به وجود می‌آورد، چرا که در این حالت‌ها، امكان تطابق مناسب با تغییرات آب و املاح وجود ندارد.

به گفته متخصصان بیماری‌های کلیه، اگر در اثر نارسایی متوسط و شدید، کلیه از کار افتاد و بیمار تحت درمان با دیالیز قرار گرفت، دفع شدید پروتئین از ادرار (که در هموگلوبینموپاتی‌ها دیده می‌شود) و خطر لخته شدن خون بالا می‌رود. همچنین در صورت دفع مکرر سنگ‌های كلیوی، روزه گرفتن از لحاظ پزشکی ضرر جدی دارد و منع شده است.

به گفته متخصصان، افرادی كه تشكیل سنگ‌های ادراری در آنها‌ ‌فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت 6 ماه دارند یا هم اكنون‌ ‌دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است در مورد روزه گرفتن احتیاط کنند.

با این حال، دکتر احمد تارا، فوق تخصص بیماری‌های کلیه، درباره رابطه ننوشیدن آب در ماه مبارک رمضان و بیشتر شدن احتمال تشکیل سنگ در افراد مستعد، این طور توضیح می‌دهد: «هرچند كه طبق گزارش‌های علمی، نوشیدن فراوان آب به مدت 5 سال، آمار ایجاد مجدد سنگ كلیه را در افرادی که سابقه آن را داشته‌اند، كاهش می‌دهد، اما این نكته به این معنی نیست كه اگر افراد هنگام روزه‌داری، از نوشیدن آب تا چند ساعت در روز محروم شوند، مشكل خاصی برای آنها ایجاد می‌شود.»

به عبارت دیگر، مدت زمان روزه‌داری آنقدر نیست که بتواند کم‌ آبی جدی ایجاد کند. به همین علت نخوردن آب در هنگام روزه‌داری، احتمال ایجاد سنگ كلیه را افزایش نمی‌دهد.

دكتر تارا در مورد بیماران پیوندی اشاره می‌کند: «مطالعات جدید نشان می‌دهد در صورتی كه عملكرد كلیه پیوندی خوب باشد، روزه ضرری برای كلیه پیوندی پس از سال اول پیوند كلیه ندارد.»

بیماری‌های چشم

یکی از سؤالاتی که برخی افراد با شماره عینک بالا دارند، این است که آیا روزه‌داری می‌تواند عیوب انکساری چشم (نزدیك بینی و دور بینی) را تشدید کند و شماره عینکشان را بالا ببرد؟

چشم‌پزشکان این موضوع را در شماره‌های پایین چشم رد می‌کنند، اما به گفته دكتر علی عبداللهی، جراح و فوق تخصص شبكیه چشم، تغذیه سر عصب بینایی در افراد مبتلا به نزدیك ‌بینی شدید با نمره عینك بالاتر از 18،‌ در اثر روزه‌داری مختل می‌شود و به همین دلیل، متخصصان چشم به این افراد توصیه می‌كنند روزه نگیرند.

بیماران مبتلا به آب سیاه با فشار طبیعی، دسته دیگری از بیماران چشمی هستند كه روزه‌داری برای آنها ممنوع است.