در اینجا می خواهیم حقایقی را با شما در میان بگذاریم که اگر منطقی به آنها نگاه کنیم، شاید حداقل دیگر با چراغ خاموش تلویزیون نگاه نکنیم و یا بعد از گفتن شب بخیر، دیگر سراغ کامپیوتر یا موبایل خودمان نرویم. 1- سیستم ایمنی بدن با خواب کافی تقویت خواهد شد همه ما می دانیم
با چراغ خاموش بخوابید پزشکان در یک مطالعه جدید دریافتند خوابیدن با چراغ روشن، شاخص توده بدنی و اندازه دور کمر را در زنان افزایش می‌دهد. برای افرادی که از خوابیدن در تاریکی وحشت دارند روشن گذاشتن چراغ خواب، بهترین راه برای خوابیدن است، اما این موضوع می تواند موجب افزایش وزن و چاقی
خواب، یک حالت منظم و مکرر است که در جریان آن بدن دچار یک حالت بیحرکتی نسبی میشود. تنفس و ضربان قالب آرامتر میشود و تغییراتی در قوام عضلات و درجه حرارت بدن و ترشحات هورمونی و فشار خون روی می‌دهد. در رابطه با تشخیص بیماریهای مختلف بخصوص اختلالات اعصاب و روان، خواب علامت بسیار
کم خوابی و بی خوابی با ابتلا به چاقی، افزایش فشارخون، بیماری های قلبی- عروقی و افسردگی همراه است. تحقیقات پژوهشگران آمریکایی نشان می دهد افرادی که کمتر از شش ساعت در شبانه روز می‌خوابند، بیشتر در معرض اختلالات غیرطبیعی قند خون و ابتلا به دیابت نوع دو هستند. در این مطالعه مشخص شد خطر
علت خواب رفتن دست و پا هنگام خواب شاید احساس کنید که دست های شما سوزن سوزن و بی حس می شود و بعد از بیدار شدن حتی ممکن است نتوانید به راحتی دست خود را مشت یا باز کنید. بیشتر این علایم به سرعت رفع می شود. برای رفع این حالت، به آرامی دست
انشمندان معتقدند که موقعیت بدن در حال فرو رفتن به خواب، سرنخ مهمی درباره شخصیت فرد به دست می دهد. اگر می خواهید به شخصیت واقعی کسی پی ببرید بهتر است به نحوه خوابیدن او نگاهی بیاندازید. دانشمندان معتقدند که موقعیت بدن در حال فرو رفتن به خواب، سرنخ مهمی درباره شخصیت فرد به دست
علل كم‌خوابي و بي خوابي در كودكان
خواب براي كودك همانند تغذيه لازم و ضروري است. بسياري از كودكان براي خوابيدن مشكل دارند و به موقع نمي خوابند. بي خوابي در كودكان معمولاً اوايل شب اتفاق مي افتد كه در اصطلاح به آن بي خوابي شبانه مي گويند. در انسان ها احتياج به خواب متفاوت است، به عنوان مثال به طور متوسط يك كودك دوازده ساله به نه ساعت و يك كودك چهارساله به يازده و نيم ساعت خواب احتياج دارد كه البته اين مسأله بين كودكاني كه با هم در يك سن هستند نيز فرق مي كند. اگر كودك شب را با آرامش و خواب كافي سپري كند، روز بعد به موقع از خواب بيدار مي شود و اگر به حد كافي نخوابد، صبح روز بعد بهانه گير و بدرفتار مي شود، شادابي و طراوت كمتري دارد و به اصلاح كم انرژي است. اما در سنين بالاتر، كافي نبودن خواب شبانه، بچه ها را خسته، تنبل و حساس مي كند به طوري كه تمركز خود را حتي در درس خواندن نيز از دست مي دهند.
علل بي‌خوابي در كودكان
والدين در خواباندن كودك نقش مهمي را ايفا مي كنند، حتي عده‌اي از كودكان تا زماني كه يكي از والدين خصوصاً مادر در كنارشان نباشد نمي خوابند. به موقع نخوابيدن كودكان ممكن است دلايل متعددي داشته باشد. از جمله:
1ـ آيا ساعت خواب كودك مشخص و منظم است؟
2ـ آيا كودك احساس خوبي در هنگام خواب دارد؟ (مثلاً محيط اتاق خواب برايش مطبوع است؟ خيلي روشن يا تاريك نيست؟ زياد گرم يا سرد نيست؟ آيا تشك خوبي دارد؟)
3ـ آيا در يك اتاق بچه هاي متعدد مي خوابند و هم ديگر را بيدار نگه مي دارند؟
4ـ آيا كودك شما در طول روز با مسائلي مواجه شده كه فكرش را مشغول و او را هيجان زده كرده و باعث اختلال در خوابش شده است؟ (مانند هيجانات، دعوا و درگيري، فيلم‌هاي مهيج و يا تولد بچه ديگر).
5ـ آيا ممكن است سر و صداي زياد مانع خواب كودك شود؟
6ـ آيا مهمان آمده و كودك تمايل دارد بيدار بماند؟
7ـ آيا وقتي كودك در اتاق تنهاست، احساس ترس مي كند؟
در مجموع دلايل بي شماري مي تواند باعث نخوابيدن كودك در زمان مناسب شود.
تأثير والدين در رفع مشكل بي خوابي كودك
براي اين كه كودك بتواند خواب راحتي داشته باشد تنها يك روش وجود ندارد، بلكه راه حل ها و توصيه هاي گوناگوني در اين زمينه وجود دارد و والدين مي توانند با بهره گيري از آن ها مشكل مذكور را تا حد زيادي رفع نمايند كه به برخي از آن ها اشاره مي نماييم:
ـ زمان خواب كودك تان را با مشورت خودش تعيين كنيد و وقتي زمان خوابش نزديك است حتماً فرا رسيدن زمان خواب را ياد‌آوري كنيد زيرا آن ها به جديت شما به منظور تداوم برنامه‌اي منظم و ثابت براي خواب نياز دارند.
ـ سعي كنيد جمله«برو بخواب» يك عمل تنبيهي به نظر نرسد و به جاي آن مي توانيد با عبارات ملايم و محبت آميز وي را تشويق به خوابيدن نمائيد چون وقتي جنبه اجبار براي خوابيدن كودك از بين برود احساس آرامش و خواب خود به خود به وجود مي آيد. ـ تشويق كودك با صحبت و يا عمل: شما مي توانيد هر شب به خاطر وقت شناسي و خوابيدن كودك، به او جايزه بدهيد. اين جايزه مي تواند يك خوراكي ويژه قبل از خواب مثل يك ليوان شير يا خوراكي يا هديه هاي ديگر باشد كه كودك دوست دارد.
ـ مي توانيد قبل از خواب با يك شيوه مناسب مثل قصه گفتن و يا گوش كردن به نوار قصه و يا لالائي روزش را به پايان برسانيد. همين طور حمام كردن و ماساژ قبل از خواب و يا تكان دادن آرام كودكان كوچك تر، مفيد خواهد بود.
ـ سعي كنيد هنگام خواب، كودك لباس خواب راحتي بپوشد و اتاق خوابش تهويه خوبي داشته باشد و نيز لحاف هاي سنگين را روي او نيندازيد.
ـ فعاليت هاي بدني كودك مانند بازي كردن در پارك، برنامه هاي ورزشي و… را در طول روز افزايش دهيد. البته بايد اين بازي ها تا غروب ادامه داشته باشد و به تدريج فعاليت كودك را از زمان غروب به بعد كاهش داده و به جاي بازي هاي پرتحرك، فعاليت هايي مثل مطالعه كردن و شنيدن قصه و… را جايگزين نماييد.
ـ اگر كودك شما شب ها دير به خواب مي رود به او اجازه خوابيدن در طول روز را ندهيد و به خاطر داشته باشيد مصرف شبانه برخي از مواد غذايي مانند چاي و يا نوشابه، خواب كودك را كاهش مي دهد.
اهميت دادن به ترس كودكان
يكي از مواردي كه والدين مي بايست به آن توجه بيشتري بنمايند ترس كودك در هنگام خواب است. يعني اگر كودك شما قبل از خواب احساس ترس مي كند آن را جدي بگيريد. ابتدا او را آرام كنيد و سپس سعي كنيد با هم به علت ترس پي ببريد. به كودك اين فرصت را بدهيد كه در مورد مشكل احتمالي و هيجانات يا چيزهاي جالبي كه در روز برايش اتفاق افتاده با شما صحبت كند، حتي به او كمك كنيد قبل از خواب با بيان خودش داستاني براي شما بگويد و سپس در مورد اين داستان با او صحبت كنيد و مطمئن شويد كه تخيلات در ذهن او باقي نمانده است. اين مسأله كمك مي كند كه كودك با آرامش بيشتري به خواب فرو رود.
مقدار خواب لازم براي كودكان
معمولاً كودكان و نوجوانان هشت ساعت در شبانه روز مي خوابند. البته نياز خواب در انسان ها را نمي توان به طور دقيق ذكر كرد زيرا مقدار خواب بر اساس نيازهاي فرد فرق مي كند. اما به طور ميانگين يك نوزاد در شبانه روز 19 تا 20 ساعت، يك كودك يك ساله 14 تا 15 ساعت، يك كودك سه ساله 12، يك كودك 5 ساله 11 و هم چنين يك كودك 7 ساله 9 تا 10 ساعت مي خوابد.
علت دير خوابيدن كودكان زير يك سال
به طور كلي خواب يك نوزاد با خواب بزرگسالان تفاوت دارد و ما نمي توانيم توقع داشته باشيم كه بتوانيم نوزاد را به خواب منظمي عادت دهيم. خواب نوزاد قبل از 3 ماهگي خيلي سبك است و نوزاد مي تواند بر اثر گرسنگي و سر و صدا از خواب بيدار شود. دليلش آن است كه خواب نوزاد در اين دوران و در جريان خواب، در دو مرحله خواب سبك و خواب سنگين در تناوب است و تدريجاً با رشد سني او اين خواب به مراحل عميق‌تري تبديل مي گردد، معمولاً از 3 ماهگي خواب كودك نظم پيدا مي كند و در 6 ماهگي كودك مي تواند تمام شب را يكسره به خواب رود و صبح و بعد از ظهر خواب كوتاهي داشته باشد. در مورد كودكان بين 9 تا 12 ماه نيز مي توان گفت كه اين كودكان چون دوست دارند بخاطر حس كنجكاوي محيط اطراف را شناسائي كنند و اين ميل، ذهن آن ها را فعال مي كند، معمولاً دير به خواب فرو مي روند.
علل كم‌خوابي و بي خوابي در كودكان
خواب براي كودك همانند تغذيه لازم و ضروري است. بسياري از كودكان براي خوابيدن مشكل دارند و به موقع نمي خوابند. بي خوابي در كودكان معمولاً اوايل شب اتفاق مي افتد كه در اصطلاح به آن بي خوابي شبانه مي گويند. در انسان ها احتياج به خواب متفاوت است، به عنوان مثال به طور متوسط يك كودك دوازده ساله به نه ساعت و يك كودك چهارساله به يازده و نيم ساعت خواب احتياج دارد كه البته اين مسأله بين كودكاني كه با هم در يك سن هستند نيز فرق مي كند. اگر كودك شب را با آرامش و خواب كافي سپري كند، روز بعد به موقع از خواب بيدار مي شود و اگر به حد كافي نخوابد، صبح روز بعد بهانه گير و بدرفتار مي شود، شادابي و طراوت كمتري دارد و به اصلاح كم انرژي است. اما در سنين بالاتر، كافي نبودن خواب شبانه، بچه ها را خسته، تنبل و حساس مي كند به طوري كه تمركز خود را حتي در درس خواندن نيز از دست مي دهند.
علل بي‌خوابي در كودكان
والدين در خواباندن كودك نقش مهمي را ايفا مي كنند، حتي عده‌اي از كودكان تا زماني كه يكي از والدين خصوصاً مادر در كنارشان نباشد نمي خوابند. به موقع نخوابيدن كودكان ممكن است دلايل متعددي داشته باشد. از جمله:
1ـ آيا ساعت خواب كودك مشخص و منظم است؟
2ـ آيا كودك احساس خوبي در هنگام خواب دارد؟ (مثلاً محيط اتاق خواب برايش مطبوع است؟ خيلي روشن يا تاريك نيست؟ زياد گرم يا سرد نيست؟ آيا تشك خوبي دارد؟)
3ـ آيا در يك اتاق بچه هاي متعدد مي خوابند و هم ديگر را بيدار نگه مي دارند؟
4ـ آيا كودك شما در طول روز با مسائلي مواجه شده كه فكرش را مشغول و او را هيجان زده كرده و باعث اختلال در خوابش شده است؟ (مانند هيجانات، دعوا و درگيري، فيلم‌هاي مهيج و يا تولد بچه ديگر).
5ـ آيا ممكن است سر و صداي زياد مانع خواب كودك شود؟
6ـ آيا مهمان آمده و كودك تمايل دارد بيدار بماند؟
7ـ آيا وقتي كودك در اتاق تنهاست، احساس ترس مي كند؟
در مجموع دلايل بي شماري مي تواند باعث نخوابيدن كودك در زمان مناسب شود.
تأثير والدين در رفع مشكل بي خوابي كودك
براي اين كه كودك بتواند خواب راحتي داشته باشد تنها يك روش وجود ندارد، بلكه راه حل ها و توصيه هاي گوناگوني در اين زمينه وجود دارد و والدين مي توانند با بهره گيري از آن ها مشكل مذكور را تا حد زيادي رفع نمايند كه به برخي از آن ها اشاره مي نماييم:
ـ زمان خواب كودك تان را با مشورت خودش تعيين كنيد و وقتي زمان خوابش نزديك است حتماً فرا رسيدن زمان خواب را ياد‌آوري كنيد زيرا آن ها به جديت شما به منظور تداوم برنامه‌اي منظم و ثابت براي خواب نياز دارند.
ـ سعي كنيد جمله«برو بخواب» يك عمل تنبيهي به نظر نرسد و به جاي آن مي توانيد با عبارات ملايم و محبت آميز وي را تشويق به خوابيدن نمائيد چون وقتي جنبه اجبار براي خوابيدن كودك از بين برود احساس آرامش و خواب خود به خود به وجود مي آيد. ـ تشويق كودك با صحبت و يا عمل: شما مي توانيد هر شب به خاطر وقت شناسي و خوابيدن كودك، به او جايزه بدهيد. اين جايزه مي تواند يك خوراكي ويژه قبل از خواب مثل يك ليوان شير يا خوراكي يا هديه هاي ديگر باشد كه كودك دوست دارد.
ـ مي توانيد قبل از خواب با يك شيوه مناسب مثل قصه گفتن و يا گوش كردن به نوار قصه و يا لالائي روزش را به پايان برسانيد. همين طور حمام كردن و ماساژ قبل از خواب و يا تكان دادن آرام كودكان كوچك تر، مفيد خواهد بود.
ـ سعي كنيد هنگام خواب، كودك لباس خواب راحتي بپوشد و اتاق خوابش تهويه خوبي داشته باشد و نيز لحاف هاي سنگين را روي او نيندازيد.
ـ فعاليت هاي بدني كودك مانند بازي كردن در پارك، برنامه هاي ورزشي و… را در طول روز افزايش دهيد. البته بايد اين بازي ها تا غروب ادامه داشته باشد و به تدريج فعاليت كودك را از زمان غروب به بعد كاهش داده و به جاي بازي هاي پرتحرك، فعاليت هايي مثل مطالعه كردن و شنيدن قصه و… را جايگزين نماييد.
ـ اگر كودك شما شب ها دير به خواب مي رود به او اجازه خوابيدن در طول روز را ندهيد و به خاطر داشته باشيد مصرف شبانه برخي از مواد غذايي مانند چاي و يا نوشابه، خواب كودك را كاهش مي دهد.
اهميت دادن به ترس كودكان
يكي از مواردي كه والدين مي بايست به آن توجه بيشتري بنمايند ترس كودك در هنگام خواب است. يعني اگر كودك شما قبل از خواب احساس ترس مي كند آن را جدي بگيريد. ابتدا او را آرام كنيد و سپس سعي كنيد با هم به علت ترس پي ببريد. به كودك اين فرصت را بدهيد كه در مورد مشكل احتمالي و هيجانات يا چيزهاي جالبي كه در روز برايش اتفاق افتاده با شما صحبت كند، حتي به او كمك كنيد قبل از خواب با بيان خودش داستاني براي شما بگويد و سپس در مورد اين داستان با او صحبت كنيد و مطمئن شويد كه تخيلات در ذهن او باقي نمانده است. اين مسأله كمك مي كند كه كودك با آرامش بيشتري به خواب فرو رود.
مقدار خواب لازم براي كودكان
معمولاً كودكان و نوجوانان هشت ساعت در شبانه روز مي خوابند. البته نياز خواب در انسان ها را نمي توان به طور دقيق ذكر كرد زيرا مقدار خواب بر اساس نيازهاي فرد فرق مي كند. اما به طور ميانگين يك نوزاد در شبانه روز 19 تا 20 ساعت، يك كودك يك ساله 14 تا 15 ساعت، يك كودك سه ساله 12، يك كودك 5 ساله 11 و هم چنين يك كودك 7 ساله 9 تا 10 ساعت مي خوابد.
علت دير خوابيدن كودكان زير يك سال
به طور كلي خواب يك نوزاد با خواب بزرگسالان تفاوت دارد و ما نمي توانيم توقع داشته باشيم كه بتوانيم نوزاد را به خواب منظمي عادت دهيم. خواب نوزاد قبل از 3 ماهگي خيلي سبك است و نوزاد مي تواند بر اثر گرسنگي و سر و صدا از خواب بيدار شود. دليلش آن است كه خواب نوزاد در اين دوران و در جريان خواب، در دو مرحله خواب سبك و خواب سنگين در تناوب است و تدريجاً با رشد سني او اين خواب به مراحل عميق‌تري تبديل مي گردد، معمولاً از 3 ماهگي خواب كودك نظم پيدا مي كند و در 6 ماهگي كودك مي تواند تمام شب را يكسره به خواب رود و صبح و بعد از ظهر خواب كوتاهي داشته باشد. در مورد كودكان بين 9 تا 12 ماه نيز مي توان گفت كه اين كودكان چون دوست دارند بخاطر حس كنجكاوي محيط اطراف را شناسائي كنند و اين ميل، ذهن آن ها را فعال مي كند، معمولاً دير به خواب فرو مي روند.
گر كودك شما شب ها دير به خواب مي رود به او اجازه خوابيدن در طول روز را ندهيد و به خاطر داشته باشيد مصرف شبانه برخي از مواد غذايي مانند چاي و يا نوشابه، خواب كودك را كاهش مي دهد.
تغییر برنامه زندگی در ماه مبارک رمضان و بیداری هنگام سحرگاه، برنامه خواب بسیاری از افراد را مختل و طی روز آنان را دچارخواب‌آلودگی می‌کند. روزه داران به جهت اینکه این تاثیرات را به حداقل برسانند باید برنامه مناسبی برای خواب خود در این ایام در نظر بگیرند. صادق نیت اضافه کرد: نیاز طبیعی برای خواب در افراد بزرگسالان حدود ۷٫۵ تا ۸٫۵ ساعت در شبانه روز است تا در طول روز سرحال به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهند. وی گفت: بهره مندی از خواب خوب و با کیفیت در ماه رمضان آن هم با برنامه ریزی مناسب و اصولی انسان را از مزایای معنوی این ماه بیشتر بهره مند خواهد کرد.
