آهن گیاهی یا آهن حیوانی: مسئله کدام است؟

نتایج یک پژوهش اسپانیایی که در Nutrition Journal به چاپ رسید نشان می‌دهد که آهن موجود در منابع غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز باعث افزایش استرس اکسیداتیو می‌شود اما آهن موجود در منابع گیاهی چنین تأثیری ندارد.

آهن یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن می‌باشد که در بافت اکثر پروتئین‌ها و آنزیم‌ها از جمله هموگلوبین‌ها و غیره نقش موثر دارد.

مواد غذایی سرشار از آهن، گوشت، غلات، میوه‌ها و سبزیجات می‌باشند.

در این پژوهش محققان روی 815 نفر که به طور متوسط 41 سال داشته و 425 نفرشان زن بوده‌اند بررسی‌هایی انجام دادند.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای‌ رژیمی است که در آن مصرف میوه، سبزیجات، ماهی و روغن زیتون بالاست. برای همین هم این رژیم سرشار از آنتی‌اکسیدان است که بیماری‌های ناشی از اکسیداسیون مانند بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان‌ها را کاهش می‌دهند. وجود آهن زیاد در بدن می‌تواند باعث افزایش استرس اکسیداتیو شود که به فعال شدن رادیکال‌های آزاد منجر می‌شود.

محققان قصد داشتند که ارتباط بین استرس اکسیداتیو و میزان مصرف و ذخیره‌ی آهنشان را مقایسه کنند. این محققان مشاهده کردند مصرف گوشت قرمز و اسیدهای چرب اشباع‌شده باعث افزایش استرس اکسیداتیو می‌شود. آهنی که در گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهی وجود دارد آهن هِم نامیده می‌شود. این آهن راحت‌تر جذب بدن می‌شود.

به عقیده‌ی محققان رابطه‌ای‌ بین جذب آهن هِم و افزایش خطر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی یا برخی از سرطان‌ها وجود دارد. از این گذشته افرادی که آهن زیادی مصرف می‌کنند بیشتر در معرض خطر دیابت نوع 2 نیز قرار می‌گیرد.

بررسی‌ها نشان داد که آهن غیر هم، سبزیجات و ویتامین C بدن را از استرس اکسیداتیو مصون می‌کند. واقعیت این است که آهن موجود در منابع غیر حیوانی به راحتی جذب بدن نشده و دفع می‌شود اما این آهن خطرات اکسیداتیو را کاهش می‌دهند. آهن غیر هم در میوه‌ها و سبزیجات که منبع آنتی‌اکسیدان‌ها هستند وجود دارد. این آنتی‌اکسیدان‌ها نیز اثرات منفی آهن را خنثی می‌کنند. البته باید بدانید که در خانم‌های ایرانی بنا به گفته‌ی متخصصان تغذیه کمبود آهن زیاد است. برای همین هم نیاز به جذب آهن بیشتری وجود دارد. اما اگر آزمایش خون داده‌اید و مشخص شده‌ است ذخیره‌ی آهنتان زیاد است باید حواستان را بیشتر جمع کرده و به سمت مصرف سبزیجات و میوه‌ی بیشتری باشید.