نکاتی در مورد نگه داری و پرورش این گیاه فوق العاده

احتیاج به هوای گرم و مرطوب و آفتابی دارد و برگهای قهوه ای رنگی که اعمال حیاتی خود را انجام داده اند باید چیده شوند  .

رنگ قرمز داخل برگها با نشو و نمای گیاه آشکار می شود  .

هرگاه گیاه در سایه نگاهداری شود رنگ مزبور سبز باقی خواهد ماند .

گلهای کوچکی که در ماه خرداد در روی ساقه های طویلی آشکار میشوند باید چیده شوند تا باعث ضعف گیاه نگردند  .

در صورتی که گیاه در محیطی دور از حشرات نگاهداری می شود باید هر دو هفته یک بار به آن یک تکه بسیار کوچک و نازک گوشت خام چرخ شده یا کوبیده بدهند  .

 تغذیه بیش از حد و یا دست زدن به پُرزهای حساس باعث از بین رفتن و مرگ گیاه می شود و باید در مقابل این وسوسه مقاومت کرد  .

گیاه فوق یکی ازگیاهان مناسب پرورش در تراریوم میباشد .

این گیاه احتیاج به رطوبت زیاد دارد و باید آن را در محل آفتابی و یا کمی سایه دار نگاهداری کنیم  .

خاک مناسب این گیاه تورب و کمی ماسه می باشد در زمستان به حد اقل ده درجه حرارت نیاز دارد .

معرفی بیشتر این گیاه :

از میان گیاهان گوشتخوار دو گونه از بقیه متمایز هستند: گیاه حشره‌خوار ونوس

 (Dionaea muscipula) و گیاه چرخ آبی (Aldrovanda vesiculosa)

این دو گونه به دلیل دارا بودن تله‌های شکاری معروف هستند و با قرار دادن تله‌های بسته شونده حشراتی را که از روی آن‌ها گذر می‌کنند را به دام می اندازند .

ونوس برگ‌های خود را به صورت تله باز می‌کند و وقتی حشره‌ای به آن نزدیک شود تنها در 0.3 ثانیه آن را می‌بندد و حشره را شکار می کند. از طرفی گیاه چرخ آبی با ایجاد لایه‌های بسیار شفافی مانند تور ماهی‌گیری در آب، پاروپایان و انواع دیگر جانوران بی‌مهره آبزی را شکار می‌کند .

نکته مبهمی که در مورد این دو گیاه وجود دارد گونه اولیه و ریشه آن‌هاست. نتایج یافته‌های دون والر و توماس گیبسون از دانشگاه ویسکانسین که در ژورنال گیاه‌شناسی نوین انگلیس منتشر شده‌است تا حدودی به این سوال پاسخ می‌دهد .

این گیاه‌شناس‌ها با مقایسه ساختار تله‌های این دو گونه با گونه‌های گوشتخوار دیگر به دنبال دلایل وجود ادوات شکار در این گیاهان پرداختند .

برای مثال در حشره‌خوار ونوس زمانی که برگ‌های تله بسته می‌شوند فضایی خالی بین برگ‌هایش باقی می‌ماند ولی گیاهان دیگر که دارای تله‌های جسبناکند از برگ‌های آغشته به مواد چسبی بسیار ریز استفاده می‌کنند .

اکثر گیاهان شکارچی دارای تله چسبناک از جمله شبنم‌های خورشیدی از خانواده دروزرا هستند و به شکل‌های متفاوتی یافت می‌شوند .

پیشتر مطالعات محققی به نام کن کامرون از دانشگاه ویسکانسین بر روی DNA گیاه ونوس و چرخ‌آبی نشان می‌داد که این دو گونه از نظر اصل به یکدیگر نزدیک هستند و گونه اصلی آن‌ها به گیاهی با تله چسبناک به نام دروزرا رژیا می‌رسد .

سپس والر و گیبسون با استفاده از این اطلاعات مراحل لازم برای تکامل یک گیاه دارای تله چسبی به گیاهی مانند ونوس و چرخ آبی را بررسی کردند .

اولین مرحله برای رسیدن از یک گیاه با تله چسبی به گیاهی مانند ونوس، عادت به حرکت دادن اجزای تله است. به این ترتیب گونه‌های اولیه این دو گیاه بعد از اولین مراحل تکامل قادر به حرکت تله‌های چسبی خود برای شکار بهتر حشرات بودند .

مرحله بعدی تکامل، دارا بودن توانایی انتخاب شکار است. گیاهی که دارای برگ‌های چسبی است باید بتواند موجودات زنده را از اجسام دیگر تشخیص دهد .

مرحله آخر تکامل بدست آوردن تله‌های جدید و آرواره‌ها شکاری و همچنین تغییر غدد چسبی به غدد گوارشی جدید است .

سوال دیگری که والر و گیبسون به آن‌ها پاسخ می دهند، علت ایجاد تکاملی با این پیچیدگی است .

این دو تنها دلیل به وجود آمدن تکامل در این گونه‌ها را نیاز به شکار حشرات بزرگتر و بیشتر می‌دانند : “هدف هر شکارچی بدست آوردن شکار بیشتر است. تله‌های بسته‌شونده قابلیت‌ از پای درآوردن حشرات بزرگ را دارند .

آن‌ها می‌افزایند : “اندازه برگ تله‌های اکثر گیاهان شکارچی با رشد گیاه تغییر زیادی نمی‌کند ولی در گیاهانی با تله‌های شبیه تله ونوس و چرخ‌آبی به دلیل وجود مواد غذایی بیشتر در حشرات بزرگ، اندازه برگ‌ها هر زمان که لازم باشد افزایش می‌یابد .

والر به این نکته اشاره می‌کند که در بعضی از گیاهان شکارچی حشرات به دام افتاده توسط موجودات دیگر و آب دریاچه شسته می‌شوند و دارا بودن آرواره‌های بسته شونده شکارها را از چنین اتفاقاتی مصون می‌دارد.

پاسخ دادن به این سوال‌ها و شناسایی اصل این گونه‌ها به حفاظت از گیاهان شکارچی مانند حشره‌خوار ونوس کمک می کند. هم‌اکنون این گیاه تنها در ایالت کارولینای شمالی و جنوبی آمریکایافت می‌شود و باید به عنوان گونه‌های در معرض خطر شناخته شود .

درباره گیاهان گوشتخوار نقل قول ها ، افسانه ها و شایعات بسیاری وجود دارد که در آن از گل مرگ ( که قادر به گرفتن یک مرد و فشردن آن در داخل گلبرگ هایش می باشد ) ، از درخت انگور گوشتخوار ، از درخت افعی و از درخت میمون گیر ( که برگهای آن بعد از شکار میمون باز شده و استخوانهای عاری از گوشت شکار را به خارج می ریزد ) نام برده شده است .

علیرغم این نوشته های نا معقول و مسخره که در اصل دارای حقیقتی هستند درباره این گیاهان بسیار گزافه گوئی شده و آنها را به طریق ناهنجاری بزرگ کرده اند  .

شکار گیاهان گوشتخوار در حقیقت حیوانات بسیار کوچک و اغلب اوقات حشرات هستند  .

حتی برای این گیاهان نام گیاهان حشره خوار به جای گیاهان گوشتخوار پیشنهاد شده است ولی هنوز استعمال گیاهان گوشتخوار عمومیت بیشتری دارد  .

برگهای این گیاه بدون ساقه بوده و مستقیمأ از روی زمین خارج میشود و شامل یک پهنک کشیده باله دار که در انتها پهن شده و تشکیل دو پهنک جداگانه به طول در حدود ۲ سانتیمتر می دهد  .

این پهنک های کوچک می توانند در طول رگبرگ اصلی , تا شود  .

سطح فوقانی آنها دارای غده های کوچک قرمز رنگی می باشد که باعث هضم حشرات می شود  .

مابین غده های قرمز و کناره های برگ قسمت کوچکی وجود دارد که محل نکتارگل می باشد . پیرامون هریک از این پهنک ها پُرزهای( خارهای نازک و ظریف ) سختی وجود دارد و در قسمت مرکزی دارای سه عدد و گاهی چهار عدد پُرزهای حسی برآمده میباشد  .

زمانی که حشره باین موهای حساس برخورد کند پهنک ها مانند اوراق یک کتاب روی هم تا شده و حشره در آن زندانی می گردد و غده ها مایعی اسیدی ترشح می کنند که احتمالا همراه با عمل باکتریها باعث هضم حشره میشوند  .

پس از ۵ تا ۱۵ روز گاهی ۳۰ روز درهای زندان به آهستگی باز میشود ، درحالی که فقط بقایای جسد زندانی دیده می شود  .

پس از هر شکار برگها شکل اولیه خود را بدست می آورند و بعد از ۲ تا ۳ بار استفاده قهوه ای رنگ و پژمرده شده و باید چیده شوند و به جای آنها برگهای جدیدی می روید  .

حشرات بخاطر بو و رنگ گیاهان گوشتخوار به سوی آنها جلب شده و شکار می گردند  .

گیاهان گوشتخوار معمولا در تورب زارهائی میرویند که از نظر ازت بسیار فقیر می باشند و این گوشتخواری کمبود ازت مورد نیاز آنها را جبران می کند و باید در گوشتخواری این گیاهان وسیله بقای آنها را در زمین های فقیر جستجو نمود  .

بعضی ازخصوصیات این گیاهان بسیار شگفت انگیز است  .

به عنوان مثال در حالی که تماس قسمتی از یک موی سر که فقط چند هزارم میلی گرم وزن دارد ، برگها را به حرکت می آورد و ریزش قطرات درشت باران بر روی آنها بی اثر است

 . پرورش و نگهداری ونوس حشره خوار

در نظر داشته باشید از زمان دریافت محصول ، تا زمان فراهم آوردن آب مقطر خالص و مراحل ابتدایی , گیاه را در بسته بندی خود نگهداری نمایید، هیچگونه مشکلی پیش نخواهد آمد..

بهتر است نشاء های ۳ ماهه به بالا تهیه فرمایید.
زیرا حساسیت گیاه های زیر ۳ ماه ؛ بالاست و در صورتی که شرایط
مناسب رشد را نداشته باشید احتمال خراب شدن گیاه زیاد است.

روش کاشت و پرورش گیاه ونوس حشره خوار

ونوس به طور کلی به دو مورد اصلی برای پرورش دارا است:

الف) تامین رطوبت بالا با آب مقطر خالص

خرید یک گالن ۱۰ لیتری آب مقطر (یک یا دو بار تقطیر)  – حدود ۴ هزار تومان
جهت تامین رطوبت گیاه : برای مدت زمان حدودی ۸ الی ۱۲ ماه کافی است.

ب) نور زیاد + محیط گرم آپارتمان : نور خورشید بصورت غیر مستقیم یا استفاده از نور های فلورسنت

۱–  مراحل آماده سازی نشاء ونوس و کاشت در گلدان

۱-۱طرز آماده کردن گلدان:

 مخلوط خاک مورد نیاز (خزه اسفاگنوم یا پیت ماس سفید) همراه بسته خدمتتان ارسال می شود.

 نکته : بهتر است به مدت 2 ساعت خاک را در آب مقطر خوابانده و بعد آن را با جدا سازی از آب مقطر و فشار دادن جهت بیرون شدن کامل آب از خاک , که باعث بهتر شدن کیفیت خاک خواهد شد .

.

نیازها : نور زیاد و رطوبت بالا برای رشد در خاک جدید

ابتدا با پنس یا انبر باریک نشاء ونوس را به آرامی از محل برداشته و در حفره ای به اندازه ریشه ونوس که در یک گلدان که از قبل آماده کردید قرار دهید ، آنرا زیاد فشار ندهید ، خود ونوس شروع به رشد خواهد کرد.(ته گلدان جهت زهکشی سوراخ داشته باشد.)
گلدان را در زیر یک محفظه شیشه مانند بسته یا یک پلاستیک شفاف قرار دهید تا به مدت ۲۰ روز در یک رطوبت نسبتا بالا رشد کند.
گلدان را بهتر است در زیر نور لامپ فلورسنت (مهتابی معمولی با نور زرد خورشیدی یا سفید) قرار دهید.
بهترین جایگزین برای نور خورشید نور فلورسنت میباشد که از فاصله ۳۰ سانتیمتر به گیاه بتابد ودارای کلوین بین 2700 تا 6000 باشد . که رشد خیلی خوبی در آن دارد.

گیاه برای رشد نیاز به نور زیاد دارد به همین خاطر باید گیاه را روزانه ۱۲–۱۶ ساعت در مکانی نور گیر به جز افتاب مستقیم قرار داد.
به هیچ عنوان به گیاه کود ندهید و خاک گیاه را باید هر روز با آب مقطر اسپری کنید. همیشه دارای رطوبت باشد.
به هیچ عنوان از آب لوله کشی شهر استفاده نکنید. که بدلیل دارا بودن املاح بالا، باعث مرگ گیاه می شود. همچنین به اشتباه از آب مقطر باطری ماشین استفاده نشود، که بدلیل قلیایی بودن باعث نابود شدن گیاه می شود. آب بدون سدیم کلراید باشد

۲- نحوه پرورش و نگهداری ونوس حشره خوار

نیازها : رطوبت و گرما

گیاه ونوس باید همیشه دارای رطوبت باشد : خاک همیشه قهوه ای تیره باشد و هر روز آب مقطر را به خاک و گیاه اسپری کنید .
خاک باید همیشه قهوه ای تیره باشد، زیرا خاک خزه اسفاگنوم یا پیت ماس سفید در شرایط رطوبت بالا رنگ قهوه ای تیره به خود میگیرد; و در شرایط رطوبت پایین که برای گیاه مناسب نمی باشد قهوه ای روشن می شود .
به اشتباه از آب مقطر باطری ماشین استفاده نشود، که بدلیل قلیایی بودن باعث نابود شدن گیاه می شود. آب بدون سدیم کلراید باشد.

نـور و دمـا
بهترین جایگزین برای نورخورشید نورفلورسنت اف پی ال   میباشد که از فاصله ۳۰ سانتیمتر به گیاه بتابد.  
دمای ایده آل مناسب رشد گیاه ۲۲ تا ۲۸ درجه سانتی گراد می باشد.  تا ۳۵ درجه برای گیاه قابل تحمل است. این گیاه به هیچ عنوان نیاز به خاک باغچه و یا کود دهی ندارد .

تغذیه: تغذیه گیاه باید زمانی انجام می شود که دهانه های تله به اندازه ۱ سانتیمتر برسد. بهترین غذا برای گیاه شما مگس، پشه و حشرات ریز میباشد. هر دوهفته یکبار میتوان، یک حشره به یکی از تله ها داد. این مقدار برای کل گیاه کافی است .
در دوره رشد، مشاهده میکنید که تعدادی تله ها پس از انجام اعمال حیاتی به مرور سیاه و از بین میروند، این عمل طبیعی است و باید تمامی قسمت های سیاه شده را با قیچی حذف نمود، بطوری که به بقیه ساقه ها که هنوز سرسبز هستن آسیبی وارد نشود .

آبیاری ونوس حشره خوار
  آب باید خالص و بدون املاح باشد. جهت آبیاری بهتر است از آب مقطر ۲ بار تقطیر یا آب باران استفاده شود. البته آب باران شهرهای آلوده مشکل دارد .

پرسش های متداول :

آب مقطر خالص از کجا تهیه کنیم ؟

از فروشگاه های مواد و تجهیزات پزشکی، بیمارستانی، آزمایشگاهی، تحقیقاتی، شیمیائی و شاید داروخانه ها ( بدون سدیم کلراید باشد) آب مقطر خالص باشد یک بار تـقـطـیـر یا دوبار تـقـطیر.

آیا از آب جوشانده شده می توان بصورت مداوم استفاده کرد؟

خیر ، در صورت استفاده زیاد بدلیل اینکه بازهم املاح دارا است ، باعث نابودی گیاه خواهد شد .
در صورت در دسترس نبودن آب مقطر، تا زمان فراهم شدن آن، میتوان از آب جوشانده شده سرد استفاده کرد .

گلدان گیاه سفالی باشد بهتر است یا پلاستیکی ؟

چندان فرقی نمیکند. از یک لیوان یک بار مصرف هم می توانید بعنوان گلدان استـفاده نمایید.

تصاویر: