سرگیجه مشکلی است که گاها با حالت تهوع و سیاهی رفتن چشم به سراغتان می آید. برای این مشکل علل مختلفی می توان عنوان کرد که خد شما در ابتدا ضعف و بیخوابی را پیش می کشید، می تواند علت همین باشد ولی دلایل دیگری هم برای بروز سرگیجه وجود دارد که برای هریک راه درمان متفاوتی پیش گرفته می شود.

یک متخصص گوش، حلق و بینی در این مطلب به شما می گوید سرگیجه شما ناشی از مشکلات گوش داخلی تان است یا مشکل دیگری سلامت شما را تهدید می کند و خود را به شکل سرگیجه های آزاردهنده نشان می دهد.

شایع ترین سرگیجه، سرگیجه ای است که به علت آسیب گوش داخلی ایجاد می شود که سرگیجه چرخشی نام دارد. اگر دنیا دور سرتان به صورت دورانی می چرخد یا هنگامی که در تختخواب هستید احساس سرگیجه می کنید، احتمال دارد به سرگیجه چرخشی مبتلا شده باشید. سرگیجه چرخشی با تهوع و استفراغ همراه است و ممکن است، چند دقیقه تا چند روز طول بکشد و مدام تکرار شود.

افرادی که این سرگیجه را دارند علائمشان با چرخاندن سر تشدید می شود و گاهی چنان سرگیجه ها زیاد می شود که ممکن است تعادلشان را هم از دست بدهند که در این حالت بهتر است با آغاز سرگیجه بنشینند تا آسیبی نبینند. تحرک رسوباتی که از داخل دیواره مجاری گوش در مایع داخل گوش آزاد می شود، علت به وجود آمدن این سرگیجه هاست اما چون عاملش در گوش است، دلیل نمی شود که حتماً شنوایی تان هم دچار اختلال شده باشد. سرگیجه چرخشی تاثیری در شنوایی شما ندارد و گوش هایتان همچنان تیز می ماند.

برای دچار شدن به این مشکل، شما و مادر و حتی مادربزرگتان به یک اندازه در معرض خطر قرار دارید. به عبارت دیگر برخلاف تصور بعضی افراد، بالا رفتن سن در این بیماری تأثیر زیادی ندارد اما افرادی که در سنین 30 تا 40 سالگی قرار دارند بیشتر به این بیماری دچار می شوند پس در هر سنی که هستید، در صورت دیدن نشانه ها با یک متخصص مشورت کنید.

 راههای درمان سرگیجه

با مانورحرکتی درمان شوید 

اگر سرگیجه چرخشی دارید به احتمال زیاد تنها با انجام یک بار مانور حرکتی از شر این سرگیجه ها خلاص می شوید. 80 تا 90 درصد بیماران با انجام این مانور بهبود پیدا می کنند. مانور حرکتی Repositioning یک شیوه درمانی است که درواقع نوعی ورزش خاص محسوب می شود. مانور توسط پزشک در مطب انجام می شود. انجام این حرکات تنها دو تا سه دقیقه طول می کشد. با انجام این حرکات سلول هایی که در گوشتان جابه جاشده اند سر جای اولیه شان بازمی گردند. بعد از انجام این حرکات سر باید تا 24 ساعت، بالاتر از شانه ها باشد و هنگام خواب هم از بالش بلند استفاده شود.

 دلایل بروز سرگیجه

عفونت گوش

اگر جوان هستید و سرگیجه دارید، ممکن است به عفونت ویروسی مبتلا شده باشید. درواقع مایع درونی گوش شما عفونت کرده است. این عفونت بیشتر در فصل پاییز و زمستان اتفاق می افتد. عفونت گوش میانی شما پیشرفت کرده و به گوش داخلی رسیده است و التهابات گوش داخلی موجب سرگیجه شده و تعادلتان را بر هم زده است. اگر این سرگیجه ها حاد شود، ممکن است عصب داخلی گوش را درگیر کند که در این حالت بهتر است عمل جراحی صورت بگیرد تا اوضاع بدتر نشده و آسیبی به مغزتان وارد نشود. بیماری های خودایمنی هم مانند بیماری های عفونی ممکن است باعث سرگیجه شوند. اگر هم میانسال هستید، بهتر است برای تشخیص دقیق سرگیجه تان«ام آرآی» انجام دهید.

گوشتان وزوز هم می کند؟

اگر علاوه بر سرگیجه گوشتان وزوز می کند و شنوایی تان هم کم شده است، ممکن است به سرگیجه «منیر» مبتلا شده باشید. در منیر، ترشح مایع داخل گوش افزایش می یابد و فشار در گوش داخلی ایجاد می شود. منیر بیشتر در خانم های مسن شیوع دارد. این بیماری با شرح حال نزد پزشک تشخیص داده می شود و ممکن است نیاز به انجام تست شنوایی باشد. منیر با کاهش شنوایی همراه است. افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند، سرگیجه هایی را به صورت دورانی تجربه می کنند.

منیر معمولاً یک گوش را درگیر می کند و ممکن است چند روز طول بکشد. گاهی هم ممکن است، ادامه پیدا کرده و زندگی فرد را مختل کند و باعث از کارافتادگی شخص شود. علت این بیماری ربطی به خونتان ندارد و دیابت هم علت به وجود آمدن آن نیست اما در بیماران خودایمنی شیوع بیشتری دارد. اگر سرگیجه بهبود پیدا نکرد، مرحله بعدی تزریق جنتامایسین است که سیستم تعادلی را کلاً از بین می برند. دکمپرسیون هم شیوه درمانی است که با برداشتن استخوان های داخل گوش، فشار داخل گوش کم می شود. اگر هم این سرگیجه ها خیلی شدید باشد و با درمان ها بهبود پیدا نکند، مرحله آخر جراحی است که این درمان، شنوایی را هم از بین می برد.

 ماشین زده شده اید؟

اگر در مسافرت با خودرو یا هنگامی که در کشتی و قایق هستید، سرتان گیج می رود، دچار نوعی سرگیجه هستید که خیلی ها آن را تجربه می کنند. این سرگیجه به علت جابه جایی مایع درون گوشتان به دلیل حرکت مردمک چشمتان بدون حرکت بدنتان و ارسال پیام های نادرست از وضعیت تعادلی تان به مغز ایجاد می شود و در نهایت این تداخل حسگرهای متفاوت، باعث تهوع می شود. اولین نشانه دریازدگی خواب آلودگی است.

دریازدگی ممکن است با حالت تهوع یا خشکی دهان نیز همراه باشد. برای پیشگیری قبل از سفر مایعات کافی بنوشید. در زمان مسافرت با ماشین روی صندلی عقب بنشینید. اگر هم سفر دریایی دارید، روی عرشه کشتی نروید و به دریا هم نگاه نکنید. در قسمت مرکزی کشتی حرکات کمتری وجود د آرد. کتاب خواندن حین سفر را هم فراموش کنید. اگر هم تجربه بدی از دریازدگی دارید، می توانید شب قبل از سفر از داروی ضد سرگیجه استفاه کنید و غذای تان سبک و کم چرب باشد. اگر هم دریازده شدید دراز بکشید و مایعات کمتری بنوشید.

میگرن دارید؟

سردردهای میگرنی هم ممکن است باعث سرگیجه تان شود که با درمان میگرن سرگیجه تان خوب می شود. ممکن است میگرن روی گوشتان هم اثر گذاشته باشد. سرگیجه میگرنی معمولاً با سردرد همراه است. این نوع از سرگیجه هم ناشی از به هم خوردن تعادل گوش میانی یا عملکرد نادرست گره های مغزی است. اگر سرگیجه با اختلال بینایی و تهوع همراه باشد به احتمال زیاد ناشی از میگرن است که با درمان آن، سرگیجه هم بهبود پیدا می کند. در سرگیجه هایی با علت میگرن، ممکن است حساسیت به صدا و نور هم وجود داشته باشد که علت اصلی آن ملانتونین است.

داروها هم ممکن است مقصر باشند

مصرف برخی داروها هم ممکن است باعث سرگیجه شود. محتویات برخی از داروهای ضدتشنج، داروهای مدرو داروهای ضد فشار خون ممکن است باعث سرگیجه شوند پس اگر برای درمان سرگیجه به مطب پزشک می روید فهرست داروهایتان را هم با خودتان ببرید. در مراحل اولیه درمان سرگیجه پزشک آنتی هیستامین تجویز می کند.

برای رفع سرگیجه چه بخوریم و چه نخوریم؟

محققان می گویند شاید در ابتدای ابتلا به این مشکل، آن را با پایین بودن فشار خون اشتباه بگیرید و برای رها شدن از درد سراغ خوراکی های شور بروید اما خوردن این خوراکی ها یکی از بزرگ ترین اشتباهاتی است که می توانید انجام دهید. برای اینکه زودتر از شر این سردردها خلاص شوید، رژیم غذایی کم نمک داشته باشید و از مواد غذایی مدر استفاده کنید. مصرف غذاهای پرچرب و روغنی هم می تواند به تشدید سرگیجه هایتان منجر شود با این وجود بهترین کمکی که می توانید به خودتان بکنید، خوردن غذاهای کم نمک و حتی بی نمک است.

علاوه بر نظر کارشناس که رژیم غذایی فاقد نمک و چربی را توصیه می کند، تحقیقاتی در مورد اینکه مواد غذایی خاص می توانند در کاهش سرگیجه و وزوز گوش تأثیر بگذارند، وجود دارد. مواد غذایی که کلسترول بالا دارند و قهوه و تنباکو سرگیجه شما را بدتر می کند. مواد غذایی شور فشار خونتان را بیشتر می کند و در نهایت باعث بدتر شدن سرگیجه تان می شود. اما تنها چنین خوراکی هایی نیستند که حال شما را بدتر می کنند. اگر به خاطر مشکلات گوش میانی دچار سرگیجه شده اید، سیگار نکشید و غذاهای پرادویه هم مصرف نکنید.

تحقیقات حاکی از این است که ویتامین  B6 و B12 هم باعث کاهش وزوز گوش در بیماری منیر می شود. ویتامین B12 بیشتر در میوه ها، تخم مرغ، مواد لبنی و موز وجود دارد و کمبود این ویتامین می تواند منجر به مشکلاتی در گوش داخلی و ایجاد صدای وزوز گوش شود. برای دریافت این ویتامین از روغن ماهی، سبزیجات فیبردار استفاده کنید و تا می توانید زردآلو و طالبی بخورید.